Stogodišnje zdanje "Beogradske zadruge" u Karađorđevoj ulici 48 od maja će krasiti nova fasada dekorativno osvetljena, a monumentalnom enterijeru sa mermernim stepeništem, bogatom ukrasnom plastikom u svečanim salama i skulpturama biće vraćen stari sjaj. Deo zgrade od oko 5.000 kvadratnih metara, čija je obnova počela pre dva dana, postaće centar za promociju "Beograda na vodi" i tu će posetioci moći da vide veliku maketa budućeg stambeno-poslovnog kompleksa i informišu se o njegovoj izgradnji u savskom priobalju.
Dva miliona evra za obnovu jedne od najlepših zgrada koja decenijama propada, jer do sada država nije imala novca za njenu sanaciju, obezbedio je "Igl hils", investitor iz Ujedinjenih Arapskih Emirata koji će uložiti 3,1 milijardu dolara u transformaciju desne savske obale.
Raskošna palata "Beogradske zadruge" prvi je spomenik kulture koji se obnavlja u Savamali u okviru projekta "Beograd na vodi", a Goran Vesić, sekretar Privremenog veća, najavio je da će i druge vredne građevine poput Vučine kuće i fabrike hartije Milana Vape biti takođe restaurirane.
- "Beograd na vodi" promeniće izgled grada ne samo izgradnjom modernih objekata nego i rekonstrukcijom spomenika kulture. Kao zgrada "Beogradske zadruge" sagrađena pre 107 godina nagovestila je silazak grada na reku. Njena obnova danas ima posebnu simboliku jer počinje u trenutku kada se u Kanu, najvećem svetskom sajmu nekretnina, predstavlja "Beograd na vodi" – ističe Vesić.
Projekat restauracije fasade, sanacije i rekonstrukcije krova, stolarije, bravarije, oluka i gromobranskih instalacija zgrade pre pet godina uradile su arhitekte gradskog "Zavoda za zaštitu spomenika kulture" Aleksandra Šević i Ljiljana Konta. Građevinski "fejs lifting" neće smeti da ugrozi autentični spoljašnji izgled "Beogradske zadruge" jer je zgrada 1979. godine proglašena spomenikom kulture. Izvorni izgled zdanja u najvećoj meri je očuvan do danas iako objekat nije sređivan otkako su posle osamdesetih godina prošlog veka tavanske prostorije preuređene. Krov je godinama prokišnjavao, oluci ne postoje, podzemne vode plave podrum, veliki sat na čeonoj fasadi nedostaje kao i dve kupole koje su davno nestale, a bile su na krajevima krila prema Hercegovačkoj i Travničkoj ulici.
- Restauracija fasade, vajarski i slikarski radovi izvode se u skladu sa pravilima struke i sve će biti obnovljeno savremenim metodama kako bismo povratili reprezentativnost koju je zdanje nekada imalo – ističe Nela Mićović, direktorka gradskog "Zavoda za zaštitu spomenika kulture".
Za nju je "Beogradska zadruga" simbol formiranja modernog Beograda u Savskom priobalju kako početkom prošlog veka tako i danas kada se uklanja železnička pruga postavljena krajem 19. veka.
Karađorđeva – najotmenija ulica pre sto godina
Zgrada "Beogradske zadruge" sagrađena je na nekadašnjem Trgu Mali Pijac prema projektu arhitekata Andre Stevanovića i Nikole Nestorovića, u rekordnom roku od 1905. do 1907. godine.
Jedan od osnivača "Beogradske zadruge" 1882. godine bio je Luka Ćelović Trebinjac (1854-1929). Osim trgovačke veštine, hroničari mu pripisuju najveću zaslugu za pretvaranje Karađorđeve ulice u najotmeniji deo grada u prvoj polovini 20 veka. U njoj je izgradio blok prelepih zgrada, poput hotela "Bristol", parka preko puta, zdanja "Beogradske zadruge", i sve je poklonio "Beogradskom univerzitetu".
Njegovim umećem zadruga je u početku funkcionisala kao fond za štednju i pomoć sitnim trgovcima, zanatlijama, a kasnije je proširila delatnost na osiguranje privatnih i državnih objekata. Vremenom postaje toliko snažna da daje zajmove Beogradskoj opštini i državi i otvara filijale u Skoplju i Solunu. Đelović je do smrti bio predsednik Upravnog odbora "Narodne banke Srbije".
