Nakon kraha finansijskog tržišta u svetu 2008. koji nije zaobišao ni Srbiju, u zemlji se godinama ipak gradi sve više stanova, a vrednost stambenih kredita je u protekle četiri godine više nego udvostručena.
Ilustracija (www.pixabay.com)
U Narodnoj banci Srbije kažu za Tanjug da je u poslednje dve godine primetan oporavak tržišta nepokretnosti i da je za jedanaest meseci prošle godine odobrena 71,1 milijarda dinara stambenih kredita, dok je ta cifra u 2014. godini iznosila 32,3 milijarde.
O pozitivnim tendencijama na tržištu nepokretnosti govori podatak da je iznos novoodobrenih stambenih kredita u 2017. godini (80,6 milijardi dinara) bio za više od 45% veći nego tokom 2016. To je, kažu u NBS, najviši rast od 2011. godine, kada je na snazi bio program subvencionisanog stambenog kreditiranja.
Cena kvadrata novih stanova, prema proceni stručnjaka, raste po stopi koja se kreće od 2% do 5% godišnje za novogradnju, što je, međutim, i do deset puta niže od brojki kojima se spekuliše proteklih meseci u javnosti. Podaci kažu da se do krize svetskog kapitala, koja se suprotno izjavama tadašnjih zvaničnika u Srbiji prelila i kod nas, godišnje prodavalo od 18 do 20 hiljada stanova. Podaci kažu i da je na tržište nekretnina u Srbiji 2017. godine plasirano 14 hiljada novih stanova.
Goran Živković, stručnjak za nekretnine u kompaniji CBS Internnational (deo međunarodne američke kompanije Cushman&Wakefield koja broji 50.000 zaposlenih) kaže da cena stare gradnje samo na određenim lokacijama beleži rast od dva do tri odsto godišnje, dok inače, ovaj tip kvadrata miruje. To su pre svega lokacije u čijoj blizini su se izgradili šoping centri ili ekskluzivni objekti.
- Mora se praviti razlika između stare i nove gradnje i ne sme se generalizovati. Od 2015. godine starogradnja uglavnom miruje. Dolazi do pomeranja cena od 2% do 3% - kaže Živković za Tanjug.
Podaci Zavoda za statistiku govore da je u prvom polugodištu prošle godine cena novogradnje povećana za 7,7% u odnosu na drugo polugodište 2017, ali se u taj procenat uračunava i kretanje kursa.
Kada je reč o izgradnji, u Beogadu je, kaže Živković, pre krize "proizvođeno" sedam do osam hiljada stanova svake godine. U 2017. ta cifra je bila oko 4.500 novih stanova, što je rast od 20% u odnosu na godinu ranije, ali i dalje nije blizu cifri od oko osam hiljada koliko je na tržiste izlazilo pre finansijske krize. On smatra da je to pokazatelj da se tržište nekretnina u Srbiji najzad "izbalansiralo" i da se gradi onoliko koliko tržište zahteva.
Kao primer povećane gradnje Živković izdvaja, očekivano, glavni grad Srbije, u kojem je skok u 2017. godini iznosio 41% u odnosu na godinu ranije. Smatra takođe da Srbiji nedostaju tržni centri i da je tržište "gladno" objekata ovog tipa.
Na 1.000 stanovnika u Beogradu, navodi, "prostire se" 208 m2 tržnih centara, dok je u srednjoj i istočnoj Evropi ta cifra 500 m2 na hiljadu stanovnika. Procenjuje i da će Beograd do 2020. godine doći do brojke od 315m2 tržnih centara na hiljadu stanovnika.
