Od kada su sredinom juna Opština Zrenjanin i kineska „Nacionalna elektroenergetska korporacija“ (CNEEC) potpisali Memorandum o razumevanju u cilju uspostavljanja poslovne saradnje u razvoju energije, infrastrukture i projekata zaštite životne sredine, koji predviđa izgradnju avionskog kargo-centra u Ečkoj, oživele su i priče o starom nemačkom vojnom aerodromu, podignutom u ovom selu 1942. godine.
Ilustracija (Foto: Pixabay.com)
- Sedam decenija Zrenjanince muči nedovršena priča o aerodromu u Ečkoj i legenda o njegovoj neuništivosti, tajnim pistama, hangarima, bunkerima sa zlatom, skladištem sa naftom i podzemnim prolazima od Gradske toplane do Begeja. Tome su doprineli i Nemci, koji su prilikom povlačenja 1944. godine odneli sva dokumenta, i JNA, koja je aerodrom dugo skrivala od Rusa i Amerikanaca, pa i od domaće javnosti – kaže Ivan Dević, zamenik gradonačelnika Zrenjanina.
Ovo letelište danas pripada Sportskom aero-klubu „Ečka“. Betonska pista duga 1.800 metara i široka 50 metara, rulnice, podzemni hangari za avione, kolektor i drenaža su preživeli razaranje i mogu da se iskoriste za izgradnju buduće vazdušne luke za prevoz robe.
- Nemačka armija je 1942. godine otkupila od ečkih seljaka 1.110 hektara zemlje. Tu je Nemačka izgradila Komandu aerodroma, kasarne za pilote i vojnike, glavnu betonsku pistu sa pomoćnim pistama za rulanje aviona, kaponire za smeštaj aviona, ogroman podzemni rezervoar za gorivo, prugu i železničku stanicu u selu Lukićevo za dovoz goriva iz Rumunije, sistem za odvod vode sa podzemnim kanalima, koji su dugi 700 metara i stižu do reke Begej, kao i 70 bunkera za odbranu aerodroma – kaže direktor aerodroma Marinel Gilezan.
Nadzemni i podzemni deo nemačkog vojnog aerodroma prostirali su se od Ečke i Novog groblja, preko Gradske toplane do zrenjaninske fabrike „Luksor“. Prilikom povlačenja 1944. godine Nemci su planirali da miniraju aerodrom, ali nisu stigli da aktiviraju stotine bombi od 250 kilograma, koje su bile skrivene u bunkerima.
Decenijama se nije znalo ni ko je vlasnik aerodroma, da li JNA, da li država SFRJ, opština Zrenjanin, ili selo Ečka. Grad je tek 2003. od države u vlasništvo dobio 1.050 hektara ovog letelišta. Od toga Zrenjanin je 200 hektara ustupio Sportskom aeroklubu da zemlju iznajmljuje i tako finansira svoju školu letenja. A Vojska SCG je zauzvrat dobila stanove.
- Mi čitavu deceniju pokušavamo da oživimo aerodrom i pretvorimo ga u vazdušnu luku. Plan je da dovedemo strane investitore i da napravimo veliki saobraćajni centar u Zrenjaninu. Imamo plovnu reku Begej, železnički čvor, gradićemo auto-put prema Beogradu, ali nedostaje nam i vazdušna luka da bismo Zrenjaninu povratili ugled velikog industrijskog grada – kaže Ivan Dević, koji je radio na aerodromu kao sportski pilot i živo je zainteresovan da ostvari ovaj plan.
