Pepeo iz termoelektrana i otpadno staklo, dva ozbiljna ekološka izazova, u Australiji su dobili novu namenu u građevinarstvu. Inženjeri sa Univerziteta RMIT u saradnji sa kompanijom Bristile Roofing sproveli su opsežno istraživanje koje je pokazalo da se upotrebom ovih materijala može proizvoditi lagani, vatrootporni i održivi betonski krovni crep.
Proizvodnja crepa (Foto: RMIT University)
Održiva proizvodnja
U proizvodnom pogonu kompanije Bristile Roofing u Melburnu, sprovedeno je pilot testiranje na velikim količinama materijala. Korišćen je otpadni pepeo iz elektrana na ugalj, kao i nereciklirano staklo koje obično završava na deponijama.
Rezultat je bio veoma dobar - crep je bio lakši, otporniji na vatru, a istovremeno je zadovoljio australijske standarde za čvrstoću i dugotrajnost.
Oglas
Kako navodi RMIT, tokom kompletne procene životnog ciklusa proizvoda, u kojoj su obuhvaćeni svi koraci - od proizvodnje sirovina do kraja upotrebe - utvrđeno je da je ukupna emisija CO2 smanjena za 13% u odnosu na standardni crep.
Zamena sirovina bez gubitka kvaliteta
Dr Chamila Gunasekara, vođa projekta, izjavio je da je postignuto mnogo više od pukog recikliranja. Korišćenjem 10% pepela iz taložnih bazena umesto cementa i 10% nerecikliranog stakla umesto rečnog peska, tim je uspeo da zameni petinu primarnih sirovina u klasičnoj betonskoj recepturi, bez negativnog uticaja na svojstva proizvoda.
Ovaj pristup, prema njegovim rečima, ne samo da sprečava gomilanje otpada na deponijama, već pruža i dodatne tehničke benefite - pre svega bolju otpornost na vatru, što je ključno za građevinske objekte u klimatski izazovnim područjima Australije.
Ogroman potencijal zanemarenih materijala
Australija svake godine proizvede čak 12 miliona tona pepela prilikom proizvodnje struje, dok je u taložnim bazenima već uskladišteno preko 400 miliona tona. Istovremeno, godišnje nastaje više od 1,3 miliona tona staklenog otpada, od čega više od polovine završi na deponijama.
Iako je pepeo iz taložnih bazena manje reaktivan zbog dužeg skladištenja, Dr Yulin Patrisia, istraživač sa RMIT-a, istakla je da on i dalje ima visok inženjerski potencijal. U konkretnom slučaju, ovaj materijal pokazao je poboljšanu dimenzionalnu stabilnost, smanjenu pojavu pucanja i kontinualni rast čvrstoće tokom vremena.
Istraživački tim (Foto: RMIT University)
Ekološke cigle kao sledeći korak
Isti recept betonske mešavine iskorišćen je za razvoj prototipova ekološki prihvatljivih blokova za zidanje, u kojima je iskorišćeno 15% pepela i 20% staklenog peska, čime se postiglo 35% zamene primarnih materijala.
Testovi su pokazali da su blokovi zadovoljavali standarde nosivosti, a istovremeno su imali i 30% bolju toplotnu izolaciju u odnosu na klasične betonske blokove.
Procena životnog ciklusa ovih blokova pokazala je još veće ekološke benefite - emisije ugljen-dioksida su smanjene za čak 18%.
Spremni za industrijsku primenu
Projekat je deo istraživačkog centra ARC Industrial Transformation Research Hub za TREMS, koji okuplja naučnike, industrijske partnere i institucije sa ciljem da industrijski otpad pretvori u visokovredne materijale.
Kako navodi Gunasekara, ovaj projekat je daleko od laboratorijskog eksperimenta. Pripremaju se dodatna testiranja u realnim uslovima, a tim veruje da su rezultati spremni za širu primenu u građevinskoj industriji.
Radovi o ovom istraživanju objavljeni su u časopisima Sustainable Materials and Technologies i The International Journal of Life Cycle Assessment.
