U svetlu rastućih klimatskih izazova i sve veće potrebe za održivim rešenjima u građevinskoj industriji, istraživači sa Univerziteta Severne Karoline došli su do značajnog otkrića koje bi moglo preoblikovati način na koji gradimo zgrade - i to doslovno.
Unakrsno lamelirano drvo (Foto: North Carolina State University)
U novoj studiji, eksperti su istražili potencijal široke primene unakrsno lameliranog drveta (CLT - cross-laminated timber) kao zamene za tradicionalne materijale poput betona i čelika, koji značajno doprinose globalnoj emisiji ugljen-dioksida.
Prema rezultatima istraživanja koje je sprovedeno u saradnji sa Univerzitetom Virdžinija, upravo proizvodnja i trgovina građevinskim materijalima odgovorni su za skoro trećinu emisije ugljen-dioksida u svetu.
Oglas
CLT nastaje spajanjem više slojeva drveta unakrsno, što daje čvrste, a lagane drvene panele, dužine do 18 metara, pogodne za gradnju.
Ono što ovaj materijal čini posebno atraktivnim nije samo njegova snaga i fleksibilnost, već i otpornost na vatru - pri izloženosti plamenu, spoljašnji sloj drveta se ugljeniše i stvara zaštitnu barijeru koja sprečava dalje sagorevanje unutrašnjih slojeva.
Zbog toga se CLT nameće kao idealan materijal za izgradnju objekata u područjima sklonim požarima, ali do sada nije bilo dovoljno analiza koje bi pokazale dugoročne posledice masovne upotrebe ovog materijala.
Tim istraživača odlučio je da to promeni kombinujući metod procene životnog ciklusa sa globalnim modelom drveta, kako bi izračunali potencijalni uticaj CLT-a na ekonomski i ekološki planu u globalnim okvirima.
Rezultati pokazuju da bi globalna upotreba CLT-a mogla značajno povećati površinu pod šumama - čak za 30 miliona hektara do 2100. godine. Kako bi se obezbedilo dovoljno sirovina, bilo bi neophodno proširenje upravljanih šuma, što bi istovremeno značilo i bolju zaštitu prirodnih šumskih ekosistema.
Veći šumski pokrivač, u kombinaciji sa sposobnošću CLT-a da skladišti ugljenik, značajno bi doprineo smanjenju ukupne emisije štetnih gasova.
Ipak, povećana potražnja za drvetom mogla bi dovesti do porasta cena sirovina - očekuje se da bi do kraja veka cena celuloznog drveta i rezane građe mogla porasti za 25,9%, odnosno 26,3%.
Uprkos ovom potencijalnom izazovu, koristi su višestruke. Pored očiglednih ekoloških prednosti, gradnja pomoću CLT-a omogućila bi zdravije sredine za život - proizvodnja ovih panela znatno manje zagađuje vazduh nego standardni građevinski materijali.
Kao što je glavni autor studije Kai Lan istakao, povećana upotreba CLT-a direktno smanjuje potražnju za tradicionalnim materijalima čija proizvodnja emituje velike količine gasova staklene bašte. Kombinovani efekti kroz ceo životni vek materijala stvaraju konkretne ekološke koristi.
U budućnosti, ovakvi materijali mogli bi biti ključni za otpornost zajednica na klimatske ekstremne uslove, poput šumskih požara, istovremeno doprinoseći očuvanju šuma i smanjenju globalnog zagrevanja.
