Izazov 2030 za proizvode (The 2030 Challenge for Products), koje su objavile organizacije Architecture 2030, BuildingGreen i druge, obećava napredak u proizvodnji zelenijih građevinskih proizvoda.
Izazov 2030 za proizvode skreće pažnju na emisije ugljen-monoksida koje se stvaraju u proizvodnji i transportu građevinskih proizvoda. Naravno, pored emisija ugljen-monoksida, postoje i druge štetne emisije gasova koje utiču na globalno zagrevanje, kao što je hidrofluorougljenički (HFC) agens u ekstrudiranom polistirenu (XPS) i sprej poliuretanske paste.
Ovaj izazov se zasniva na uspehu ranije postavljenog izazova - 2030 Challenge for buildings (Izazov 2030 za zgrade), ali umesto da se fokusira na smanjivanje emisija štetnih gasova u procesu funkcionisanja objekata, ovaj novi izazov obraća pažnju na emisije koje se događaju tokom same proizvodnje građevinskih materijala. Tačnije, on poziva arhitekte, građevinske inženjere, industriju i celu stručnu javnost da odrede, projektuju i prave proizvode čija emisija ugljen-dioksida bi, u poređenju sa današnjim prosekom, bila smanjena 30% do 2014. godine, 35% do 2015. godine, 40% do 2020. godine, 45% do 2025. godine i 50% do 2030. godine.
Zašto je smanjenje sadržanog ugljenika važno
Sadržana energija i sadržan ugljenik građevinskih materijala oduvek su bili važni, ali kako stvaramo što više energetski efikasnih zgrada, proporcija ukupne utrošene energije i emisije ugljen-monoksida povezane sa proizvodnjom i transportom materijala koji se koriste u građevinarstvu postaje sve bitnija. Za ugljenično neutralne zgrade, na primer, 100% emisije ugljenika koje se vezuju za te zgrade dolazi od materijala od koga su se pravile, kao i od samog procesa izgradnje. Što su naše zgrade energetski efikasnije, sve je bitnije da smanjimo emisije ugljen-monoksida u proizvodnji, transportu i ugradnji građevinskih materijala.
Prema istraživanju organizacija koje su postavile ovaj izazov, od 5% do 8% ukupne potrošnje energije i emisije gasova koji izazivaju efekat zelene bašte u Sjedinjenim Američkim Državama, dolazi od proizvodnje i transporta građevinskih proizvoda i njihove ugradnje. Smanjenje tih emisija na pola bi bilo kao da ste odjednom, za stalno, ugasili 222 termoelektrane koje koriste ugalj.
Još jedan od glavnih razloga zašto treba voditi računa o sadržanom ugljeniku u proizvodima jeste činjenica da smanjenje emisije ugljenika materijala daje trenutne koristi, dok se emisije ugljenika kroz uštedu energije smanjuju tokom dužeg vremenskog perioda. Cilj je smanjiti ukupnu količinu emisije ugljen-dioksida i uraditi to što je pre moguće. Smanjenje jedne metričke tone ugljen-dioksida znači mnogo više danas nego za pedeset godina, tako da redukcija emisija sadržanog ugljenika materijala ima veoma veliku ulogu u procesu smanjivanja globalnog zagrevanja.
Ako se već tako radi, onda je i moguće
Mnogi proizvođači građevinskog materijala, tipa kompanije Interface Carpet, već proizvode (skoro) ugljenično neutralne proizvode, putem kombinacije poboljšanja energetske efikasnosti, proizvodnje pomoću obnovljivih energetskih sistema i instalacijom prečišćivača štetnih gasova. Ako se to već radi u nekim proizvodnim procesima, znači da je moguće da i drugi proizvođači to rade. Izazov 2030 za proizvode ne zahteva proizvodnju građevinskih materijla koji će biti ugljenično neutralni, već on samo zahteva njihovo smanjenje za 50% od sadašnjih u narednih 19 godina.
Čuven po projektovanju energetski efikasnih zgrada, arhitekta Ed Mazria, lansirao je Izazov 2030 za zgrade pre pet godina, koji je postigao odličan uspeh. Izazov poziva na smanjenje emisija ugljen-dioksida kroz izgradnju energetski efikasnih zgrada, sa posebnim osvrtom na samo projektovanje tih zgrada, sa namerom da postepeno promeni navike građevinske industrije, arhitekata i javnosti. Američki Institut za arhitekturu (AIA - American Institute of Architecture) i Konferencija američkih gradonačelnika (U.S. Conference of Mayors) eksplicitno su usvojili ovaj izazov. Potpisom tadašnjeg predsednika SAD-a, Džordža Buša (George W. Bush), 2007. godine, smernice koje su se našle u ovom izazovu, postale su deo važećih zakona u Americi i kao takve propisuju da se sve federalne zgrade grade na način pokazan u izazovu. Tri četvrtine od 30 najvećih arhitektonskih i građevinskih firmi u Americi su, takođe, pristale da prate te smernice i na taj način one utiču na najveće američke i svetske institucije u polju građevinske industrije.
Možemo se samo nadati da će sadašnji izazov, Izazov 2030 za proizvode, pokazati iste ili bolje rezultate.
